1. Dụng cụ cầm tay bằng đồng là gì?
Dụng cụ cầm tay bằng đồng (Non-sparking Copper Tools) là nhóm dụng cụ được sản xuất từ đồng nguyên chất hoặc hợp kim đồng–beryllium (Be-Cu), đồng–nhôm (Al-bronze).
Đặc điểm nổi bật nhất của nhóm dụng cụ này là không tạo tia lửa khi va đập, nhờ đó đảm bảo an toàn trong môi trường dễ cháy nổ nơi các dụng cụ thép thông thường có thể gây nguy hiểm.
2. Vì sao phải sử dụng dụng cụ bằng đồng trong môi trường chống cháy nổ?
Trong các khu vực chứa khí, hơi, bụi dễ cháy (theo tiêu chuẩn ATEX, IECEx), chỉ một tia lửa nhỏ cũng có thể gây cháy nổ.
Dụng cụ bằng đồng có những ưu điểm giúp phòng ngừa rủi ro:
✔ Không phát sinh tia lửa (Non-Sparking)
Bề mặt mềm hơn thép → khi va đập không tạo ma sát mạnh, không sinh nhiệt, an toàn tuyệt đối.
✔ Chống từ tính (Non-Magnetic)
Phù hợp trong nhà máy sản xuất thiết bị y tế, điện tử, nơi không được phép dùng dụng cụ thép nhiễm từ.
✔ Chống ăn mòn (Corrosion Resistant)
Không bị gỉ → thích hợp môi trường dầu khí, hoá chất, nước biển.
✔ Độ bền cao – chịu lực tốt
Các hợp kim cao cấp như Be-Cu và Al-bronze đảm bảo độ bền vượt trội nhưng vẫn giữ tính “không gây tia lửa”.
3. Các loại dụng cụ cầm tay bằng đồng phổ biến
Nhóm dụng cụ phòng nổ rất đa dạng, phục vụ bảo trì – sửa chữa trong nhiều ngành:
-
Búa đồng – Hammer
-
Cờ lê, mỏ lết bằng đồng
-
Tô vít đồng
-
Kìm đồng
-
Đục đồng, nạy đồng
-
Dao, lưỡi cắt bằng đồng
-
Búa tạ, búa nhổ đinh bằng đồng
-
Dụng cụ đa năng bằng đồng
Tất cả được thiết kế tuân theo tiêu chuẩn phòng nổ cho khu vực Zone 1 / Zone 2 / Zone 21 / Zone 22.
4. Ứng dụng của dụng cụ cầm tay bằng đồng trong thực tế
Dụng cụ đồng chống cháy nổ được sử dụng trong:
-
Nhà máy hóa chất, hóa dầu
-
Kho xăng dầu, trạm LPG/LNG
-
Hầm mỏ, khai thác khoáng sản
-
Xưởng cơ khí có hơi dung môi
-
Nhà máy sơn, mực in
-
Nhà máy xi măng, luyện kim
-
Xưởng sửa chữa tàu biển
-
Phòng thí nghiệm, phòng sạch
Bất cứ nơi đâu có khí gas, hơi dung môi, bụi dễ cháy, dụng cụ thép không đảm bảo an toàn thì dụng cụ đồng là giải pháp bắt buộc.
5. Tiêu chuẩn của dụng cụ cầm tay bằng đồng chống cháy nổ
Dụng cụ phòng nổ phải đạt các tiêu chuẩn:
-
ATEX 2014/34/EU
-
IECEx
-
ISO 80079-36 / 37
-
EN 1127-1 – Phòng ngừa cháy nổ
Chỉ những dụng cụ đạt chứng nhận mới đảm bảo đủ an toàn khi sử dụng trong khu vực nguy hiểm.
6. Lưu ý khi sử dụng dụng cụ cầm tay bằng đồng
✔ Không dùng quá lực thiết kế
Be-Cu cứng hơn nhưng vẫn mềm hơn thép → tránh gõ vào vật sắc nhọn.
✔ Kiểm tra đầu dụng cụ trước khi dùng
Nứt, móp mạnh → cần thay mới để đảm bảo không gây tia lửa.
✔ Vệ sinh – bảo dưỡng định kỳ
Lau sạch dầu, hóa chất, bảo quản nơi khô ráo.
✔ Sử dụng đúng môi trường
Chỉ dùng trong khu vực yêu cầu non-sparking và ATEX Zone.
7. Kết luận
Dụng cụ cầm tay bằng đồng chống cháy nổ là giải pháp an toàn và bắt buộc trong môi trường có nguy cơ cháy nổ cao. Với đặc tính không phát tia lửa, chống từ, chống ăn mòn, nhóm dụng cụ này được sử dụng rộng rãi trong các ngành dầu khí, hóa chất, năng lượng và khai thác.
Sử dụng đúng loại dụng cụ, đúng tiêu chuẩn giúp bảo vệ con người, thiết bị và toàn bộ hệ thống sản xuất.
